حلقه مفقوده

مسئله «حجاب و عفاف»، از آن قبیل مسائلی است که سالیان سال است در جامعه ما مطرح بوده و همچنان هم مطرح است.

در مواجهه با این مقوله دینی و اخلاقی حرف‌ها و نظر‌های گوناگونی مطرح می‌شود؛ برخی‌ها بر اساس نگاه لائیک، به آزادی مطلق و بی قید و بند پوشش و مداخله نکردن حاکمیت در این مسئله معتقد هستند، عده‌ای می‌گویند نباید خیلی سخت گرفت و گروهی دیگر که البته اکثریت جامعه را تشکیل می‌دهند بر این باورند که از یک سو حجاب یک واجب شرعی است که در دین خدا نسبت به آن حکم شده و از سوی دیگر بر اساس منافع و مصالح عمومی از وضع قانون پوشش حمایت و اجرای آن را برای حفظ نظم و سلامت اجتماع ضروری است.

حقیقت هم همین است که حجاب، مقدمه عفاف و پاکدامنی است و علت اصرار دین اسلام بر رعایت حجاب، حفظ حریم عفت و حیا در روابط زن و مرد و از آن مهم‌تر، حفظ کرامت و انسانیت «زن» است تا در اجتماع، به زن نه به چشم یک ابزار برای لذت‌جویی حیوانی دیگران، بلکه به چشم یک انسان نگاه شود و در سایه این روابط پاک و بی‌شائبه، زن نیز به اندازه سهم خود در مسیر رشد جامعه نقش ایفا کند.

اما آنچه در این نوشتار در موضوع حجاب و عفاف مطرح می‌شود، تا حدودی متفاوت از همه مسائلی است که تاکنون گفته شده است. درباره ریشه‌ها و دلایل بدحجابی و هنجارشکنی پوششی، می‌توان به موارد بسیاری اشاره کرد.

تبلیغات ماهواره‌ای و برنامه‌های هدفمند دشمن در فضای مجازی و حقیقی گرفته، عدم تبیین دقیق مسئله حجاب برای بخش‌هایی از جامعه که قدرت تشخیص کافی را دارند و نیز نبود الگوسازی گسترده و هنرمندانه درباره معرفی زنان با حجاب و فعال در اجتماع، از جمله مهم‌ترین ریشه‌های این پدیده نامبارک است علاوه بر این‌ها حجاب و عفاف، یک حلقه مفقوده دارد و آن، «ساماندهی مد و لباس» است.

واقعیت این است که به نقش این عامل در عرصه اجرایی کمتر توجه شده یا شاید بتوان گفت، اصلاً توجه نشده است.

وقتی بازار پوشاک بانوان از انواع و اقسام لباس‌های وارداتی و با طراحی غیربومی پر می‌شود که البته قیمت‌های نسبتاً مناسب‌تری هم دارند و از سوی دیگر، مد‌های ایرانی به صورت قدیمی و نه چندان جذاب و با کیفیت ارائه می‌شود و هیچ نظارتی هم بر این بازار نمی‌شود، طبیعی است زنان باورمند به حجاب به تدریج تسلیم این مد‌های وارداتی ارزان و در دسترس شدند.

طراحی لباس‌های بومی، هنرمندانه و با قیمت مناسب می‌تواند تا حدود زیادی این خلأ را جبران کند و وضعیت عمومی پوشش را در جامعه ایرانی بهبود ببخشد. در این میان، باید به «قانون ساماندهی مد و لباس» اشاره کرد که ۱۳ سال از تصویب و ابلاغ آن می‌گذرد؛ اما معلوم نیست هفت یا هشت دستگاه دولتی و حاکمیتی که در این قانون وظایفی برای آن‌ها تعریف شده، در همه این سال‌ها چقدر به وظایف خود عمل کرده‌اند؟ بررسی این مسئله می‌تواند گره‌های مسئله حجاب و عفاف را راحت‌تر باز کند.

موضوعی که نیازمند همت و اقدام دستگاه‌های مختلف اجرایی درگیر با مسئله از جمله وزارت‌خانه‌های اقتصاد و فرهنگ و ارشاد اسلامی است.